BIULETYN INFORMACJI PUBLICZNEJ

w składzie:

mgr inż. Wojciech Krużewski - kierownik zespołu

mgr inż. Tomasz Gritzman

mgr inż. Ryszard Molski

mgr inż. Lucjan Wierzchowski

SPIS TREŚCI

Wstęp

Ocena stanu środowiska musi opierać się na systemie wiarygodnych pomiarów i ocen, które stanowią podstawę państwowego i regionalnych systemów monitoringu środowiska.

Zgodnie z postanowieniami akcesyjnymi system ocen stanu środowiska ulega w chwili obecnej szczególnej transformacji, w celu przystosowania go do wymagań prawnych Unii Europejskiej.

Proces negocjacji w sektorze „środowisko” został zakończony w końcu 2001 roku. Powstało szereg nowych aktów prawnych, wśród nich podstawowe ustawy - Prawo Ochrony Środowiska oraz Prawo Wodne.

Obie ustawy przenoszą na grunt polski między innymi filozofię dyrektyw ramowych, formułujących politykę Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony powietrza i ochrony wód.
W zasadniczy sposób zmieniają dotychczasowe podejście do monitoringu i oceny stanu środowiska i nadają im rangę systemów, które stanowią podstawę do tworzenia i kontroli programów naprawczych, kreowanych przez organy administracji publicznej. Stają się także podstawowym instrumentem informowania społeczeństwa współdecydującego o kierunkach działań naprawczych. Te nowe prawa odzwierciedlające politykę Unii Europejskiej wprowadzają nowe standardy jakości środowiska.

Nowe ustawy nie mają jeszcze wszystkich niezbędnych przepisów wykonawczych. Ich brak jest podstawową przyczyną, która uniemożliwia interpretację stanu środowiska w oparciu
o standardy Unii Europejskiej.

Ocena stanu środowiska bazuje głównie na danych dostarczanych w ramach monitoringu wojewódzkiego. Elementami składowymi sieci monitoringu wojewódzkiego, oprócz badań prowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, są także pomiary wykonywane przez Państwową Inspekcję Sanitarną, Woliński Park Narodowy, Drawieński Park Narodowy, stację Monitoringu Zintegrowanego w Storkowie oraz Państwowy Instytut Geologiczny.

W celu zapobieżenia postępującej degradacji środowiska przyrodniczego konieczne stało się skoordynowanie wszelkiego rodzaju działań w skali globalnej, regionalnej i lokalnej. Taki sposób funkcjonowania obecnie środowiska przyrodniczego został nazwany zrównoważonym rozwojem.
W systemie prawnym kraju zasada zrównoważonego rozwoju została zapisana w art. 5 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, w następującej formie:

„Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolność i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju ".

Zrównoważony rozwój (ekorozwój - oba pojęcia są tożsame) to rodzaj rozwoju społeczno - gospodarczego, który stwarza szansę równego dostępu do środowiska poszczególnych społeczeństw lub obywateli. W wyniku realizacji zrównoważonego rozwoju regionów następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, gwarantujących zachowanie równowagi przyrodniczej. Ochrona środowiska jest jednym z podstawowych obowiązków władz publicznych i całego społeczeństwa.

Jedne z podstawowych działań na skalę międzynarodową, które stanowią punkt wyjścia dla tworzenia programów lokalnych, znalazły odbicie podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych „Środowisko i Rozwój", która odbyła się w czerwcu 1992 r. w Rio de Janeiro.

Dla tworzenia lokalnych programów środowiska podstawowym dokumentem jest „Agenda 21". Dokument ten zawiera program działań, jakie należy popierać na rzecz ekorozwoju w skali globalnej, krajowej, regionalnej i lokalnej. „Agenda 21" zaleca budowanie kompleksowych programów ekorozwoju na poziomie kontynentów, krajów, gmin oraz miejscowości. Ich celem jest określenie warunków dla wszechstronnego rozwoju oraz harmonijnej koegzystencji człowieka
i przyrody. Opracowane według zaleceń „Agendy 21" programy będą szczególnie pomocne dla wyodrębnienia indywidualnych cech danego regionu i określenia jego specjalnych uwarunkowań oraz kierunków rozwoju. Zrównoważony rozwój regionu oznacza nowe podejście do wąsko rozumianego rozwoju gospodarczego. Podstawy zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju) to:

„Agenda 21" to program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju w XXI wieku, który zmierza w kierunku wprowadzenia i integracji ładów:

Ukierunkowanie procesów rozwojowych w powiecie świdwińskim na zrównoważony rozwój może pomóc w uzyskaniu:

W celu stworzenia warunków niezbędnych do ochrony środowiska weszło w życie nowe Prawo ochrony środowiska (ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r.). W dziale III tej ustawy określono politykę ekologiczną państwa. Polityka ekologiczna państwa ma na celu stworzenie warunków niezbędnych do realizacji ochrony środowiska (art. 13). Polityka ekologiczna państwa, na podstawie aktualnego stanu środowiska, określa w szczególności:

Politykę ekologiczną państwa przyjmuje się na 4 lata, z tym, że przewidziane w niej działania w perspektywie obejmują kolejny 4-letni okres (art., 14). W art. 17 ustawy zapisano, że w celu realizacji polityki ekologicznej państwa zarządy wojewódzkie, powiatowe i gminne sporządzą programy ochrony środowiska, uwzględniając wymagania, o których mowa w art. 14.

Powiatowy program ochrony środowiska to instrument długofalowego zarządzania środowiskiem. Niezależnie od zmieniających się układów politycznych program ten powinien stanowić element ciągłości i trwałości w działaniach władz powiatowych na rzecz ochrony
i zrównoważonego rozwoju środowiska. Program opracowany został zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska oraz zgodnie z wytycznymi do sporządzania powiatowych programów ochrony środowiska, zawartymi w wojewódzkim programie ochrony środowiska (2002 - 2006 r.).

Programy powiatowe powinny składać się z trzech części:

Zadania własne powinny być w programie ujęte z pełnym zakresem informacji niezbędnej do kontroli ich realizacji (opis przedsięwzięcia, terminy realizacji, instytucja odpowiedzialna, koszty, źródła finansowania). Zadania koordynowane powinny być w programie ujęte z takim stopniem szczegółowości, jaki jest dostępny na terenie powiatu. W tym ostatnim przypadku rozumie się, że są to powiatowe organy samorządu terytorialnego, samorządu gospodarczego, (jeśli istnieją na terenie powiatu) i ekologicznych organizacji pozarządowych, (jeśli prowadzą swoje agendy na terenie powiatu).

Powiatowy program ochrony środowiska powinien być skoordynowany ze sporządzanymi na szczeblu powiatu programami sektorowymi (np. programem gospodarki leśnej, programem ratowniczo-gaśniczym sporządzonym przez powiatowe komendy państwowej straży pożarnej, itp.), powiatowymi programami rozwoju infrastruktury, (jeśli są): mieszkalnictwa, transportu, zaopatrzenia w wodę, itd., powiatowym planem gospodarowania odpadami, sporządzonym zgodnie z ustawą o odpadach, a także obejmującym obszar powiatu programem ochrony powietrza, programem ochrony środowiska przed hałasem i programem ochrony wód, (jeżeli programy takie dla obszarów obejmujących dany powiat lub jego część zostały lub zostaną opracowane w związku z wymaganiami wynikającymi z ustawy Prawo ochrony środowiska).

Ponadto powiatowe programy ochrony środowiska powinny uwzględniać:

Dokumenty, które były podstawą opracowania Programu ochrony środowiska dla powiatu świdwińskiego to:

W oparciu o opisy zawarte w operatach szczegółowych i generalnych, sporządzono wykaz obiektów powierzchniowych i punktowych o szczególnych walorach, wraz z propozycją kwalifikacji ochronnej dopuszczonej w Ustawie z 16 października 1991r. o ochronie przyrody, tzn. - parki krajobrazowe, rezerwaty, użytki ekologiczne, obszary chronionego krajobrazu, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe i pomniki przyrody.

Wskazano miejsca, gdzie znajdują się pojedyncze obiekty już objęte ochroną, tj. stanowiska zwierząt, drzewa pomnikowe, parki i głazy oraz obiekty zaproponowane do ochrony, które przedstawiają dużą wartość przyrodniczą.

Wszystkie kategorie powierzchniowych obiektów chronionych podzielono na: